Dünyada her gün ortalama 6 bin kişi HİV enfeksiyonu alıyor.

Son yılların en önemli sağlık sorunları arasına giren ve kontrol altına alınmaması halinde ölümle sonuçlanan HİV enfeksiyonu hakkında Dr. Meltem Özkan Girgin Bilgi verdi.

MedAmerikan Tıp Merkezi Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanlığı bölümünden Dr. Meltem Özkan Girgin, AİDS ile ilgili bilinmesi gerekenleri, korunma ve tedavi yöntemlerini anlattı.

TEDAVİ EDİLMEZSE ÖLDÜRÜR

Dünyada yaygın adıyla bilinen HIV enfeksiyonu bulaşıcı ve tedavi edilmediğinde de ölümcül olan bir sağlık sorunudur. Toplumda eskiden beri yanlış bir genellemeyle AIDS diye tanımlanıyor olsa da sorun HIV enfeksiyonudur. AIDS, hastalığın ölümle sonuçlanan, tedavisi güç son dönemini tanımlar.

10 YILDA BAĞIŞIKLIK SİSTEMİNİ ÇÖKERTİR

Hastalığın ilk rapor edildiği 1980 yılı öncesinde dünyada 78 milyon kişinin HIV pozitif olduğu belirlenmişti. Bunların 35 milyonu hastalığa bağlı olarak hayatını kaybetti. HIV hastalığı tedavi edilmediğinde enfeksiyonun başladığı ilk günden sonra yaklaşık 6 ila 10 yıl içerisinde bağışıklık sistemini çökerterek AIDS kompleksine ilerler ve kişi sıra dışı enfeksiyonlar ve en sık olarak da tüberküloz nedeniyle hayatını kaybeder.

ERGENLİK DÖNEMİNDE ÖLÜM FAZLA

Güçlü ilaçlara rağmen HIV dünyanın Sahra-altı Afrika gibi gelir düzeyi düşük toplumlarda ve en çok kadın seks işçilerinde, tecavüz mağdurlarıyla yeni doğanlarda yaygın olduğu gözleniyor. Öyle ki bu bölgelerde tüm yeni HIV vakalarının yüzde 26’sını kadınlar oluşturuyor. Dünyada her gün 5 bin 700 kişinin HIV enfeksiyonunu aldığı, bunların yüzde 64’ünün Sahra-altı Afrikası’nda yaşadığı biliniyor. Bugün dünyada AIDS-ilintili ölümlerin arttığı tek yaş grubunun ise ergenlik dönemi olduğunu biliniyor.

HEDEF 2030’A KADAR BİTİRMEK

Birleşmiş Milletler AIDS kuruluşu UNAIDS’nin 2016 yılında başlattığı programla toplum sağlığı sorunu olan bu hastalığı 2030 yılına kadar dünyada ortadan kaldırmayı amaçlıyor. Kuruluş dünyada HIV pozitifliği olanların yüzde 90’ını testle belirlemek, bunlardan yüzde 90’ını antiviral tedaviye başlatmak ve tedavi alanların yüzde 90’ında virüsü bastırmayı amaçlıyor.

TÜRKİYE’DE DURUM

Ülkemizde hastalık oranın düşük olmakla birlikte, bilinen 15 bin HIV+ hastası bulunuyor. Ancak, Dünya Sağlık Örgütü’nün benzer modeller üzerinden yaptığı öngörüyle gerçek sayı bunun 2 ila 3 katı kadar tahmin ediliyor. Daha çarpıcı olarak, son verilere göre ülkemizde yeni HIV tanı oranı yüzde 452 arttığı görülüyor.

NASIL BULAŞIR, NASIL KORUNMALI?

HIV virüsü taşıyan ve tedavi altında olmayan kişiler, cinsel salgılar ve kan yoluyla virüsü cinsel partnerlerine bulaştırırlar. Şüpheli veya yeni partnerle seks ve çoklu partnerli seks hayatı virüs bulaşma riskini taşır. Korunmada mutlaka kondom kullanımı gerekir. Ancak korkulanın aksine virüs, dokunma veya tükürük temasıyla yani tokalaşma, aynı ortamda yaşama veya öpüşmeyle geçmez. Korunmanın yanı sıra erken tanı da büyük önem taşıyor. HIV şüphesi taşıyan bireyler en kısa sürede virüs testini yaptırmalılar. Testte pozitiflik bildirildikten sonra tedaviye başlanmalıdır.